Historia wyszukiwarek
Google od ponad 20 lat pozostaje najbardziej popularną witryną internetową. Według statystyk od 1998 roku, czyli od początku swojego istnienia, jest on liderem na światowym rynku wyszukiwarek. Najświeższe dane pokazują, że w lipcu 2022 roku jego globalne udziały dochodziły do 83%. Na drugim miejscu znalazł się Bing z prawie 9% wynikiem, a za nim Yahoo! (2,55%).1
Są kraje, w których z Google korzysta nawet 90% użytkowników np. w Indiach, Brazylii, we Włoszech, czy w Hiszpanii. Wyjątkiem są państwa takie jak Chiny, gdzie główną wyszukiwarką jest Baidu albo Rosja, której mieszkańcy używają Yandex.2
Fenomen Google
Dlaczego internauci najczęściej korzystają z Google? Stoi za tym wysoka trafność wyszukiwań. Dokładność, z jaką Google wyrzuca wyniki, nie jest porównywalna do możliwości innych wyszukiwarek.
Kiedy wczytasz się w historię opisującą początki narzędzi do indeksowania i wyszukiwania treści, zrozumiesz, dlaczego Google znalazł się na podium i zdominował rynek. Zacznijmy od programu, który powstał jeszcze przed narodzinami globalnej sieci. Można go uznać za ojca Google. Jego twórcy nie opatentowali swojego nowatorskiego projektu. Nie zarobili nawet centa, ale przyczynili się do rozwoju programów służących do wyszukiwania informacji.
Poznaj historię najbardziej znanych wyszukiwarek.
Archie
Pierwsza wyszukiwarka internetowa została stworzona w 1989 roku przez studentów z uniwersytetu McGill w Montrealu Alana Emtage i Petera J. Deutscha oraz ich wykładowcy Billa Heelana. Było to przed pojawieniem się sieci WWW. Archie nie był typową wyszukiwarką, jaką jest dziś Google. Nie miał dostępu do dużej mocy obliczeniowej. Przeszukiwał wewnętrzną sieć w poszukiwaniu folderów i plików z serwerów FTP. Nie potrafił odnajdywać słów i fraz w tekście. Jego nazwa to skrót od angielskiego słowa archives (czyli archiwa).
Wandex
W czerwcu 1993 roku w Instytucie Technologii w Massachusetts Matthew Gray rozpoczął badania związane z rozwojem sieci. W tym celu opracował robota sieciowego. Za jego pomocą, w tym samym roku, wygenerował pierwszą wyszukiwarkę, która zajmowała się przeszukiwaniem sieci www – Wandex. Był to prosty program, który potrafił odczytywać słowa kluczowe w treści adresów URL.
Aliweb
Kilka miesięcy później, w październiku 1993 roku, programista Martijn Koster wzorując się na Archim, stworzył nowoczesną, jak na tamte czasy, wyszukiwarkę. Nazwał ją Aliweb (skrót od angielskich słów Archie-Like Indexing in the Web). Została zaprojektowana dla World Wide Web. Jako pierwsza analizowała meta opisy. Nie potrafiła przeszukiwać i indeksować stron internetowych. Przykładowo, jeśli firma chciała zaistnieć w sieci, to najpierw musiała się zarejestrować w Aliweb, tzn. wysłać żądanie dodania specjalnych plików z opisem i lokalizacją do głównej bazy.
AltaVista
To pierwsza wyszukiwarka, która poprawnie odczytywała frazy w języku naturalnym. Potrafiła przeszukiwać pełną treść strony internetowej. Umożliwiała wyszukiwanie nie tylko treści, ale także obrazów, wideo i audio. Powstała w 1994 roku. Firma Digital uruchomiła ją oficjalnie w 1995 roku i udostępniła bezpłatnie internautom. Jej twórcy nadali jej hiszpańską nazwę, która oznacza dosłownie górny widok. Zainspirował ich krajobraz za oknem siedziby Digital w Palo Alto.
Przez pierwsze lata od dnia premiery liczba użytkowników AltaVisty stale rosła. Na samym początku korzystało z niej 300 tys. użytkowników. Rok później codziennie obsługiwała 19 milionów osób. W 1997 roku liczba internautów, którzy każdego dnia wyszukiwali za jej pomocą danych, wzrosła do 80 milionów.
W 2003 roku właścicielem AltaVisty został Yahoo!.
Yahoo!
W styczniu 1994 roku studenci Uniwersytetu Stanforda – Jerry Yang i David Filo, stworzyli Yahoo!. Początkowo portal funkcjonował pod inną, mało chwytliwą nazwą – Jerry and David’s Guide to the World Wide Web. Oprócz funkcji wyszukiwarki, strona miała jeszcze dział aktualności, katalog witryn i usługę e-mail.
Gdy popularność portalu wzrosła, jego założyciele wymyślili skrót Yahoo! od zwrotu Yet Another Hierarchical Officious Oracle (jeszcze jedna hierarchiczna nadgorliwa wyrocznia). Do 2004 roku nie rozwijali swojej wyszukiwarki. Jednak kiedy na rynku pojawił się poważny konkurent, w 2003 roku Yahoo! zdecydował się kupić Altavistę, Inktomi, GOTO, ALLTheWeb i inne wyszukiwarki, aby konkurować z Google.
WebCrawler
Brian Pinkerton, student informatyki na Uniwersytecie Waszyngtońskim, to twórca pierwszej wyszukiwarki internetowej opartej na robotach indeksujących (tzw. spiderboty), które badają treść i kod stron. Już w czerwcu 1994 roku internauci za pomocą WebCrawlera mogli wyszukać dowolne słowo zamieszczone na każdej stronie www.
Lycos
Został opracowany przez dr Michaela L. Mauldina i udostępniony użytkownikom latem 1994 roku. Pozycjonował wyniki na podstawie trafności treści. Miał wbudowany jeden algorytm, który mierzył częstotliwość wyszukiwanego hasła na stronie. Jego nazwa pochodzi od łacińskiej nazwy gatunku drapieżnego pająka Lycosidae.
Ask Jeeves
To witryna z pytaniami i odpowiedziami (Q&A) oraz wyszukiwarka, która została uruchomiona przez Garretta Gruenera i Davida Warthena w 1996 roku, a zaprezentowana rok później. Umożliwiała przeszukiwanie sieci przy użyciu naturalnego języka. Garrett i David nazwę dla swojego projektu zaczerpnęli z książki P. G. Wodehouse’a pt. Dziękuję, Jeeves. Tytułowy bohater to niezwykle pomocny lokaj, który potrafi znaleźć wyjście z każdej sytuacji. Obecnie strona funkcjonuje jako Ask.com.
W 1996 roku Sergey Brin i Larry Page z Uniwersytetu Stanforda stworzyli wyszukiwarkę o roboczej nazwie Backrub. We wrześniu 1997 roku postanowili przemianować ją na Google. Skąd wzięli pomysł? Ich program miał przeszukiwać duże ilości danych. Dlatego zasłużył na nazwę wywodzącą się od pojęcia matematycznego tj. googolplex (liczby złożonej z jedynki i googola zer). W sierpniu 1998 roku powstała oficjalnie firma Google Inc.
Wyszukiwarka miała wbudowany algorytm Page Rank, który porządkował strony według liczby otrzymanych linków zewnętrznych. Mimo że ten algorytm zapewnił Google sukces, bo pomagał dostarczać wartościowy content, to nadal w tamtym czasie było łatwo manipulować wynikami. Powstawały farmy linków, które “pomagały” właścicielom witryn dostać się na pierwsze miejsca list wyszukiwania. W 2009 roku Google stworzył algorytm Coffeine, który promował nowe treści i miał ukrócić nieuczciwe działania. Ten pomysł był nietrafiony. Strony były powielane i wstawiane na nowo, wyprzedzając w wynikach oryginalne źródła.
Dopiero kilkanaście lat później programiści Google opracowali algorytmy, które pomogły rozwiązać problemy z wykorzystaniem technik do sterowania wynikami tzw. Black Hat SEO.
Black Hat SEO – w latach 2008-2011 Google odnotowywał zwielokrotnienie działań związanych z manipulacją wynikami takich jak częste powtarzanie słów kluczowych, czy nieuczciwe pozyskiwanie linków.
Algorytmy, które pomogły wyeliminować Black Hat SEO i zaczęły promować wartościowe treści to:
- Google Panda (2011) – poprawia widoczność stron publikujących content wysokiej jakości,
- Google Penguin (2012) – wykrywa, kto kupował linki, dokonywał wymiany linków lub miał linki w niewiarygodnych witrynach,
- Google Koliber (2013) – precyzyjny algorytm, który sprawdza, czy Twoja strona pasuje do wyszukiwania użytkownika. Rozumie kontekst wyszukiwania, nawet jeśli używasz odmienionych słów i synonimów.
Dzięki tym i kolejnym algorytmom zintegrowanym z Google, faworyzowane są te strony, które mają swoim odbiorcom do zaoferowania konkretną wartość.
GoTo
GoTo został uruchomiony w lutym 1998 roku przez inkubator Idealab Billa Grossa. Warto wspomnieć o jednej ważnej rzeczy, którą zainicjowali twórcy GoTo – reklamy typu Adwords. Na początku pomysł wyświetlania w wyszukiwarce wyników sponsorowanych wydawał się bulwersujący.
Bill Gross nie wycofał się ze swojego pomysłu. Chciał uruchomić opcję pozycjonowania stron poprzez płacenie za wybrane słowa kluczowe, aby walczyć ze spamem, który zalewał wyszukiwarki. GoTo pobierał opłaty tylko wtedy, gdy użytkownik kliknął dany link. Popularne słowa kluczowe miały wyższe ceny. To w tym czasie upowszechnił się termin płatność za kliknięcie.
Google rozwiązał problem spamu za pomocą algorytmów, ale system płatnych reklam GoTo, zainteresował Page’a i Brina. Nie chcieli oni mieszać organicznych wyników wyszukiwania z reklamami. W 2000 roku wprowadzili u siebie podobne, ale ulepszone rozwiązanie, które zmodyfikowali z korzyścią dla użytkowników dwa lata później.
W 2003 roku Yahoo! wykupiło GoTo (od 1999 roku Overture) za ponad miliard dolarów3.
Msn/Bing
W 1998 roku powstała jeszcze jedna znana wyszukiwarka, o której chciałabym wspomnieć. Przez pierwsze lata funkcjonowała pod nazwą MSN (skrót od Microsoft Network). Od 2009 roku znana jest jako Bing. Należy on do Microsoft. W 2011 roku wyszukiwarkę ulepszono za pomocą nowej technologii tzw. Tiger, która zaczęła dostarczać bardziej trafne wyniki wyszukiwania. Wspomniałam już na początku wpisu, że Bing jest drugą co do wielkości wyszukiwarką na świecie. W 2022 roku zajął pozycję za liderem rynku. Jego popularność rośnie, a udziały sięgają prawie 9%.
Podsumowanie
Po zapoznaniu się z historią wyszukiwarek wiesz już, dlaczego Google zrewolucjonizował rynek. Aktualnie firma zatrudnia ponad 60 tysięcy osób w 50 krajach. Kolejne produkty i usługi od Google odnoszą sukcesy i są używane na co dzień przez miliardy ludzi na całym świecie. Wiele firm stara się rywalizować z gigantem, ale wszyscy konkurenci zostają daleko w tyle.
W 2008 roku powstała firma Gabriela Weinberga – Duck Duck Go, która reklamuje się jako alternatywa dla Google. Ta wyszukiwarka różni się od pozostałych tym, że oferuje prywatne wyszukiwanie, blokowanie skryptów śledzących i szyfrowanie strony. Tego Google nie może zaproponować swoim użytkownikom. Jednak czy Duck Duck Go ma szansę dogonić lidera rankingów? Myślę, że nie.
Źródła:
- https://www.statista.com/statistics/216573/worldwide-market-share-of-search-engines/
- https://www.statista.com/statistics/220534/googles-share-of-search-market-in-selected-countries/
- https://thehistoryoftheweb.com/goto-forgotten-search-engine/
