Historia marki LEGO – od małego warsztatu do największej wytwórni zabawek na świecie

W 1924 roku w warsztacie stolarskim Ole Kirka Christiansena wybuchł pożar. Kiedy właściciel zdołał podnieść się po stratach i na zgliszczach budynku zbudował nowy zakład, świat ogarnął kolejny, trudny do ugaszenia ogień. Nadszedł Wielki Kryzys, który stłumił zapał stolarza i zmusił go do odłożenia dużych projektów. Aby wyżywić rodzinę i uchronić firmę przed grożącym jej upadkiem, Christiansen zaczął produkować artykuły domowego użytku oraz drewniane zabawki.

Historia marki LEGO rozpoczęła się…

w latach 30. XX wieku w małej miejscowości Billund w Danii. Wtedy w swoim skromnym warsztacie Ole Kirk Christiansen podjął decyzję, w którym kierunku powinien rozwijać firmę. Nasz bohater miał na utrzymaniu czwórkę dzieci, a wciąż brakowało mu dużych zleceń stolarskich. Tworzył więc coraz częściej drewniane zabawki: kaczki na kółkach, skarbonki, mini auta i jo-jo. W ich projektowaniu pomagał mu syn Godtfred. W 1932 roku Ole Kirk zdecydował, że porzuca raz na zawsze swoje stare rzemiosło. Czuł, że ciągnie go do bardziej kreatywnego zajęcia – produkcji zabawek. Właśnie wtedy postawił pierwszy krok w kierunku LEGO – marki, która stanie się jedną z największych i rozpoznawalnych na całym świecie firm produkujących klocki.

Skąd wzięła się nazwa LEGO?

Kiedy Ole Kirk Christiansen podjął decyzję o zmianie działalności firmy, zdał sobie sprawę, że nazwa Billund Maskinsnedkeri (czyli fabryka obróbki drewna Billund) zupełnie nie pasuje do wytwórni zabawek. Ogłosił konkurs wśród swoich pracowników na najlepszą nazwę dla firmy i sam go wygrał. Złożył dwa duńskie słowa LEG GODT, które oznaczają „baw się dobrze”, w jeden oryginalny termin LEGO. Nazwa została oficjalnie zastrzeżona przez firmę 20 lat później w 1954 roku.

Kolejny pechowy rok Christiansena

Wczesną wiosną 1942 roku pożar ponownie zniszczył dorobek życia Christiansena. Ole Kirk miał zamiar zrezygnować z odbudowy fabryki, ponieważ ubezpieczenie nie obejmowało utraty w pożarze całego zakładu produkcyjnego. Odbudowa firmy stała się możliwa, dzięki udzieleniu sporej pożyczki przez bank. Pod koniec roku na miejscu starej pracowni obróbki drewna powstała pierwsza dedykowana fabryka zabawek, która od następnego roku zatrudniała już 40 osób.

Kiedy powstały klocki LEGO?

Pod koniec lat 40. Ole Kirk zauważył, że w Europie popularność zdobywają plastikowe zabawki. Dlatego w 1947 roku kupił wtryskarkę do tworzyw sztucznych, która umożliwiała wytwarzanie elementów z plastiku. Pierwsza powstała kolorowa grzechotka w kształcie ryby zaprojektowana przed Godtfreda Christiansena, który w tamtym czasie pełnił funkcję managera firmy.

Ole Kirk szukał nowych pomysłów na zabawki, które mógłby wytworzyć za pomocą nowej maszyny. Zwrócił uwagę na plastikowe klocki produkowane przez brytyjską firmę Kiddicraft. Zespół Christiansena spędził 2 lata na ulepszaniu projektu Brytyjczyków. W końcu w 1949 roku w Danii na sklepowych półkach pojawiły się pierwsze klocki LEGO z alfabetem i ilustracjami. Nie były one wykonane z taką precyzją jak obecne zestawy LEGO – nadmiar plastiku wypełniał boczne szczeliny. A ponieważ produkowano je z octanu celulozy, były podatne na pękanie.

Pierwsza seria LEGO System – miasta

W latach 1949-1950 firma LEGO wprowadziła na rynek 7 różnych zestawów, które nie odniosły dużego sukcesu. W tamtym czasie przychody ze sprzedaży klocków nie przekraczały 7%. Jednak Godtfred Kirk Christiansen rozumiał, że w tych małych elementach kryje się spory potencjał. Klocki były cały czas dopracowywane, wprowadzono do sprzedaży narożniki i płytki oraz inne rozmiary cegiełek. Godtfred zaczął osobiście promować LEGO w Norwegii i Szwecji. W trakcie jednej z takich zagranicznych wizyt usłyszał, że szkoda, że do tej pory nikt nie wymyślił zestawów klocków, które mogłyby łączyć się w jedną całość. Stwierdził, że to świetny pomysł.

W połowie lat 50. LEGO przystąpiło do opracowywania nowych zestawów związanych z miastem. Umożliwiały one budowanie domów, sklepów, fabryk, a przy okazji miały uczyć kilkulatków zasad bezpieczeństwa na drogach. Do kompletu dołączono akcesoria, takie jak drzewa, znaki drogowe i modele aut w skali 1:87, które pozwalały dzieciom tworzyć fikcyjny świat. Pierwsze minifigurki pojawiły się w 1956 roku. Rok później zestawy zmieniły nazwę na LEGO SYSTEM. Na opakowaniach widoczne były projekty miast oraz dzieci bawiące się klockami (także dzieci Godtfreda brały udział w promocji marki). Wkrótce opracowano kolejne zestawy wzbogacone o modele stacji benzynowych, remiz strażackich, komisariatów i garaży.

Dopracowanie klocków LEGO

Od 1958 roku LEGO produkuje bardziej dopasowane klocki według nowego projektu, dokładnie takie, jakie znamy dziś. Dlatego zestawy LEGO wyprodukowane w latach 60., pasują do elementów produkowanych współcześnie. Po wprowadzonych zmianach rurki rozmieszczone równo wewnątrz cegiełki idealnie zazębiają się z wypustkami na górze. Nowy unikalny sposób łączenia klocków został opatentowany 28 stycznia 1958 roku.

Założyciel firmy LEGO Ole Kirk Christiansen zmarł dwa miesiące później, a na czele grupy LEGO stanął jego syn Godtfred. Z jego inicjatywy w 1959 roku powstał 5-osobowy zespół LEGO Futura, odpowiedzialny za tworzenie oryginalnych pomysłów do nowych zestawów LEGO. Na początku lat 60. ludzie z Futury opracowali koło z gumową oponą. W 1961 roku firma zrezygnowała ze sprzedaży zestawów z gotowymi modelami aut, a zaoferowała możliwość samodzielnej budowy pojazdów. W tamtym czasie zmieniono też materiał, z którego produkowane były klocki, na łatwiejszy w formowaniu i trwalszy ABS. Zespół Futura opracował też silniki na baterie, które wykorzystano w jednej z najpopularniejszej serii LEGO z pociągiem, wprowadzonej do sprzedaży w 1966 roku.

Pierwszy park rozrywki – LEGOLAND

W 1964 roku LEGO było już rozpoznawalną marką na całym świecie. Fabrykę w Billund nieustannie odwiedzało wielu fanów, którzy chcieli oglądać zarówno starsze, jak i nowsze modele LEGO. Rocznie było to aż 20 tysięcy gości, dlatego postanowiono zorganizować wystawę modeli w innym miejscu. 7 czerwca 1968 roku otwarto pierwszy Legoland w Danii, obok najstarszej fabryki klocków LEGO. W pierwszym roku funkcjonowania parku, miejsce to odwiedziło 625 tysięcy osób, a sprzedaż klocków wkrótce wzrosła o 18 milionów sztuk rocznie. Obecnie na świecie istnieje 8 parków tematycznych LEGO, które każdego roku łącznie witają ponad 15 milionów gości.

Kolejne innowacje firmy LEGO

W kolejnych latach na rynek zostały wprowadzone zestawy klocków dla różnych grup wiekowych. W 1969 roku dla najmłodszych firma stworzyła LEGO DUPLO. W drugiej połowie lat 70. pojawiły się serie LEGO Castle, LEGO Space, LEGO City. W 1982 roku, kiedy stanowisko CEO przejął Kjeld Kirk Kristiansen – wnuk założyciela firmy, wprowadzono bardziej zaawansowaną linię: LEGO Technik, a 4 lata później LEGO Technic Computer Control (prekursor robotów LEGO Group). 

W latach 90. pojawiły się pierwsze produkty na licencji, takie jak LEGO Star Wars. W 2011 roku marka wypromowała nową serię – LEGO Ninjago, która obecnie jest jedną z najpopularniejszych. Klocki LEGO pojawiają się też w filmach (LEGO Batman, LEGO Przygoda) i programach, takich jak Brick by Brick: The Story of LEGO, który przedstawia historię LEGO. Obecnie koncern LEGO posiada około 70% udziału w światowym rynku klocków.

Tylko najlepsze jest wystarczająco dobre…

Ole Kirk Christiansen twierdził, że tylko najlepsze jest wystarczająco dobre. To hasło stało się mottem firmy. Jednak marka LEGO odniosła sukces nie tylko dlatego, że w każdej fabryce dbano o wysoką jakość produktów. Decydujący okazał się pomysł Godtfreda o zaprojektowaniu systemu LEGO, w którym każdy element jednego zestawu pasował do elementów wchodzących w skład innych zestawów. Istnieje nieskończona liczba sposobów wykorzystania LEGO, ograniczona jedynie wyobraźnią.

Dziś na świecie jest więcej figurek LEGO (ponad 10 miliardów) niż prawdziwych ludzi. Fabryki LEGO produkują 700 milionów mini opon rocznie, więc wygląda na to, że LEGO jest największym producentem opon na świecie. Każdego roku powstaje ponad 60 miliardów elementów LEGO, a co sekundę na całym świecie sprzedaje się co najmniej 7 zestawów LEGO. Do 2024 roku wyprodukowano ponad bilion kolorowych elementów LEGO, czyli na każdego mieszkańca Ziemi przypada około 140 klocków. Aby zbudować prawdziwy dwupiętrowy dom z LEGO, potrzebnych jest minimum 3,3 miliona cegiełek. Podobno warto zainwestować w LEGO. Niektóre zestawy mogą być w przyszłości warte fortunę.

Przeczytaj też artykuł o kreatywnej marce Disney: Jak Walt Disney dogonił marzenia?

Źródła:

1. Oficjalna strona LEGO: www.lego.com

2. Sarah Herman, Building a History: The LEGO Group, Pen & Sword Books, 2012

3. brickrecycler.com/lego-fun-facts