Ray Kroc i historia McDonald’s
Alois Kroc chciał wiedzieć, jakie talenty i zdolności ma jego pierworodny syn Ray. Zaprowadził chłopca do specjalisty od frenologii. Ta dziedzina, obecnie uznana za pseudonaukę, w tamtym czasie była bardzo popularna. Na podstawie kształtu i rozmiaru czaszki chłopca frenolog rozpoznał u dziecka talent muzyczny oraz zadatki na sprzedawcę. Rodzice zapisali chłopca na lekcje gry na pianinie. Okazało się, że rzeczywiście był muzykalny. Jednak Ray nie został światowej sławy pianistą. Za to nauczył się wykorzystywać siłę perswazji oraz inne umiejętności, jakie nabył jako sprzedawca i zbudował imperium McDonald’s, warte setki miliardów dolarów.
Kim był Ray Kroc?
Raymond Albert Kroc był amerykańskim przedsiębiorcą czeskiego pochodzenia. Amerykanie nadali mu pseudonim Hamburger King, ponieważ ponad 30 lat stał na czele rozrastającej się sieci McDonald’s.
Dzieciństwo Ray’a
Urodził się 5 października 1902 roku w Oak Pak w stanie Illinois. Był pomysłowym dzieckiem, a później przedsiębiorczym nastolatkiem. Wszędzie dostrzegał biznesowe okazje. Swoje projekty zawsze wprowadzał w życie – stawiał pod domem stoisko z lemoniadą albo sprzedawał własnoręcznie przygotowane zapisy muzyczne. W 1917 roku w wieku 15 lat dołączył do Amerykańskiego Czerwonego Krzyża. Chciał walczyć we Francji, jednak zanim został wysłany na front, I wojna światowa dobiegła końca.
Doskonalenie sztuki sprzedaży
Po powrocie do domu Ray rzucił szkołę i zaczął pracować w kilku miejscach naraz – w sklepie, w klubie jako muzyk oraz w rozgłośni radiowej. W 1922 roku rozpoczął pracę jako akwizytor w firmie Lily-Tulip Cup Company. Z powodzeniem przekonywał restauratorów do rezygnacji ze szklanych kubków na rzecz papierowych. Na początku lat 30. poznał Earla Prince’a – wynalazcę miksera do przygotowywania jednocześnie 5 koktajli mlecznych. Kroc nawiązał z nim współpracę i od tej pory oferował obok kubków także multimiksery. W 1938 roku Kroc zrezygnował z etatu w Lily-Tulip Cup i założył spółkę z Earlem – Prince Castle Sales. Kroc’owi żyło się raz lepiej raz gorzej. Często popadał w długi. Okazję na nowy biznes dostrzegł dopiero w 1954 roku, kiedy odwiedził małą kalifornijską restaurację typu drive-thru w San Bernardino.
McDonald’s w San Bernardino
Bracia Richard i Maurice McDonald założyli swoją pierwszą restaurację w 1940 roku. Początkowo oferowali dania z grilla. W ciągu kolejnych 8 lat znacznie usprawnili system obsługi. Zmienili menu i ograniczyli je do 9 pozycji. Znalazły się w nim m.in. hamburgery, frytki i koktajle mleczne. W swoim lokalu ze złotymi łukami oferowali klientom niskie ceny, smaczne jedzenie oraz szybką obsługę zamówienia.
Pod koniec lat 40. McDonald’s stawał się coraz bardziej popularny wśród lokalnych mieszkańców. Wielu restauratorów chciało wprowadzić identyczny system obsługi w swoich lokalach. Bracia jeszcze zanim poznali Ray’a, zdążyli otworzyć 8 innych restauracji w ramach franczyzy i udzielili licencji na kolejnych 20. Jednak dopiero kiedy rozpoczęli współpracę z Ray’em, sieć McDonald’s zaczęła się rozwijać w zawrotnym tempie.
Spotkanie Ray’a z braćmi McDonald
Kiedy w 1954 roku restauracja z San Bernardino złożyła duże zamówienie na 8 multimikserów, Ray osobiście pofatygował się do Kalifornii. Kiedy zobaczył lokal, był pod wrażeniem, jak wielu klientów się tam pojawia i jak szybko zostają obsłużeni. Zorientował się, że ludzie wracają do restauracji, bo serwowane tam jedzenie było smaczne, podawane błyskawicznie i niedrogie. W tamtym czasie hamburger w lokalu braci kosztował tylko 15 centów, frytki 10 centów, a koktajl mleczny 20 centów. Ray od razu zdecydował się nawiązać współpracę z właścicielami McDonald’s.
Współpraca z braćmi McDonald
Ray tak wspominał spotkanie w San Bernardino: Kiedy wracałem samolotem do Chicago tego pamiętnego dnia w 1954 roku, w aktówce miałem świeżo podpisany kontrakt z braćmi McDonald. Byłem zaprawionym w bojach weteranem biznesu, lecz wciąż ciągnęło mnie na pole walki. Miałem pięćdziesiąt dwa lata. (…) A jednak byłem przekonany, że najlepsze jeszcze przede mną.
Spotkanie w 1954 roku zapoczątkowało powstanie globalnej sieci McDonald’s. Ray odtąd pełnił funkcję agenta franczyzowego. Spoczęła na nim odpowiedzialność za zawieranie umów i dostosowywanie lokali do określonych standardów. Dbał o to, by każda restauracja, której udzielano licencji, była lustrzanym odbiciem lokalu w San Bernardino. Ray chciał też otworzyć swój własny lokal McDonald’s. Pierwszą restaurację postawił w Des Plaines w stanie Illinois 15 kwietnia 1955 roku.
Kroc zbudował system restauracyjny, który opiera się na jednolitych metodach przygotowania jedzenia. Hamburgery, frytki i napoje w każdym miejscu miały smakować identycznie. Zwracał uwagę na jakość produktów oraz na czystość w lokalach. Wymagał od franczyzobiorców stosowania się do podstawowych zasad McDonald’s, czyli do jakości, obsługi, czystości i wartości.
Gdybym dostawał cegłę za każdym razem, gdy powtarzam zwrot: „Jakość, obsługa, czystość i wartość.”, myślę, że prawdopodobnie byłbym w stanie przerzucić most nad Oceanem Atlantyckim. – Ray Kroc
McDonald’s bez braci McDonald
W 1959 roku za sprawą Ray’a bracia McDonald’s podpisali setną umowę franczyzy. Współpraca między właścicielami a Kroc’em nie układała się najlepiej. Mac i Richard często stopowali Ray’a. Musiał nieustannie starać się o uzyskanie ich zgody na piśmie. Nawet gdy chciał wprowadzić drobne zmiany przy otwieraniu kolejnego lokalu. Był zmęczony papierkową robotą i ciągłą dezaprobatą. Bracia niechętnie podchodzili do rozwoju firmy. Ich zdaniem wiązało się to ze zbyt dużym ryzykiem.
Dwa lata później w 1961 roku Kroc zdecydował się zerwać współpracę z braćmi. Za kwotę 2,7 milionów dolarów kupił wyłączne prawo do nazwy, wizerunku, receptur i systemu operacyjnego McDonald’s. Bracia musieli pozbyć się złotych łuków, zmienić wystrój lokalu i menu oraz wymyślić nową nazwę dla swojej restauracji. Przemianowali ją na The Big M. Wkrótce Ray otworzył w San Bernardino nowy lokal McDonald’s i w ten sposób zmusił braci do wycofania się z biznesu.
McDonald’s staje się znany na całym świecie
Bracia McDonald spopularyzowali restauracje typu fast food, ale to Ray Kroc rozwinął sieć i sprawił, że McDonald’s stał się globalnym przedsiębiorstwem. Obecnie jest to największa sieć restauracji na świecie. W przeszło 100 krajach znajduje się ponad 38 tysięcy lokalizacji, które każdego dnia odwiedza 68 milionów fanów McChickenów i Big Maców.
Przeczytaj też artykuł: Historia KFC
Poznaj markę Snapple.
Źródła:
- https://mcdonalds.pl/o-mcdonalds/
- Kinga Kosecka, Justyna Jaciuk, Ray Kroc i imperium McDonald’s, 2022
